SLIMMER en laaggeletterdheid

Waarom is laaggeletterdheid voor jou relevant?

Als zorgprofessional betrokken bij SLIMMER heb je met veel mensen contact. Je ondersteunt cliënten met overgewicht of obesitas bij verandering in hun voedings- of beweeggedrag. Of coacht hen richting een gezonde leefstijl. Soms speelt laaggeletterdheid daarbij een rol. Laaggeletterden hebben namelijk vaker een ongezonde leefstijl (Van der Heide & Rademakers, 2015).

Als je niet goed kunt lezen en schrijven, vind je het lastiger om informatie over gezondheid te begrijpen en toe te passen. Daardoor zal SLIMMER bij hen niet altijd het gewenste effect hebben. Dat is vervelend voor de laaggeletterde en voor jou. Maar het is te voorkomen! Lees hieronder hoe.

Wat kun jij doen voor laaggeletterden?

  1. Communiceer duidelijk: Schrijf en spreek in begrijpelijke taal.
  2. Herken laaggeletterdheid: Signalen zijn bijvoorbeeld het niet zelf invullen van formulieren of er hulp bij krijgen, moeite hebben met het lezen van folders en moeite hebben om in eigen woorden terug te vertellen wat jij vertelde.
  3. Maak bespreekbaar: durf te vragen of iemand moeite heeft met lezen en schrijven. Vertel dat veel mensen hier moeite mee hebben. En dat er iets aan te doen is.
  4. Informeer over scholing.
    1. Kijk samen op ikwilleren.nl, of bel 0800-023 44 44 om iemand op te geven voor een cursus.
    2. Zoek een Taalhuis in de buurt.
    3. Verwijs dan door naar ‘Voel je goed!, als opmaat naar een GLI.

Wat is Voel je goed?

‍Voel je goed! is een voorbeeld van mogelijke scholing. Voel je goed is gericht op mensen die moeite hebben met taal en willen werken aan een gezonder gewicht. Deze aanpak bestaat uit de combinatie van persoonlijke eet- en beweegadviezen van een diëtist en lessen gezondheidsvaardigheden (inclusief taalvaardigheden) van een vrijwilliger. Één van de lessen geeft de diëtist in de vorm van een supermarktrondleiding. Het traject duurt een half jaar.

Man met kindje met praatwolk: 'Ik weeg 6 kilo minder sinds ik begrijp wat ik eet.'

Voel je goed! heeft als doel een gezonder gevoel en gewicht te krijgen door gezondheidsvaardigheden (incl. taalvaardigheden) te verbeteren. Zo leren deelnemers informatie over gezond eten en voldoende bewegen beter begrijpen en toepassen. Een tweede doel is laaggeletterden enthousiasmeren door te gaan met nóg beter leren lezen en schrijven.Onderzoek wijst uit dat Voel je goed! werkt (Martens & Daalder, 2019; Daalder et al., 2021). Het RIVM heeft Voel je goed! in 2020 erkend als succesvolle leefstijlinterventie voor laaggeletterden en opgenomen in de Databank Gezond en Actief Leven.

“Na 54 jaar durf ik eindelijk te zeggen dat ik me goed voel. Ik kookte altijd met potjes en flesjes. Toen ik leerde wat erin zat, dacht ik: dat doe ik niet meer.” (Hella, deelnemer)

“Voel je goed! voelt niet als een cursus; de uren zijn voorbij gevlogen. Ik weet nu waarom en hoe ik gezonder kan leven en wil dat ook. Ik weet nu dat ik mezelf tekort doe als ik altijd kant- en klaarmaaltijden haal en/of pizza’s bestel.” (Dominique, deelnemer)

Voel je goed! als opmaat voor SLIMMER

Als je Voel je goed! inzet als opmaat naar SLIMMER, verklein je de kans op uitval door laaggeletterdheid en bevorder je ook bij laaggeletterden een gezonde leefstijl. Je kunt ook betrokken worden bij de uitvoering van Voel je goed! Na afloop van Voel je goed!, kan de deelnemer alsnog SLIMMER volgen.

In Alkmaar, Assen en Den Haag lopen experimenten in samenwerking met leefstijlcoaches. Stichting Lezen en Schrijven heeft hen getraind in het bespreken van laaggeletterdheid op basis van principes motiverende gespreksvoering. Zij screenen sindsdien tijdens de intake op laaggeletterdheid. Hebben volwassenen moeite met lezen en schrijven, dan motiveert de leefstijlcoach de cliënt voor deelname aan Voel je goed! i.p.v. een GLI.

“De workshop was een mooie mix tussen educatie, oefenen en toepassen in de praktijk.”, aldus Leefstijlcoach Marion Withaar uit Assen

Meer informatie

Ben je enthousiast en wil je weten wat er mogelijk is? Bekijk de website van Voel je goed voor meer informatie over Voel je goed en voor contactgegevens van de projectleider Voel je Goed!. Financiering door de gemeente is een voorwaarde voor de uitvoering.

Laaggeletterdheid een steeds groter probleem

In Nederland hebben 2,5 miljoen volwassenen moeite met lezen, schrijven of rekenen. Daardoorhebben ze ook vaak moeite met een computer of een smartphone. Dat heeft veel gevolgen. Een baan vinden, grip hebben op je geldzaken en gezond leven is dan lastiger. Stichting Lezen en Schrijven zet zich ervoor in dat iedereen kan lezen, schrijven en rekenen. Daarom maken zij laaggeletterdheid onderwerp van gesprek bij het publiek en de politiek. En ondersteunen ze organisaties met scholing, onderzoek en lesmateriaal. En ook met advies en campagnes. Want een samenleving waarin iedereen meedoet, daar hebben we allemaal wat aan.

Meer weten over de aanpak van laaggeletterdheid? Kijk op de website van Stichting Lezen en Schrijven.